Kleding geeft uiting aan wie je bent. We zien verschillende designs, kleuren, prints en materialen, maar waarvan is jouw kleding eigenlijk gemaakt. En hoe? Naast de impact op de natuur, het klimaat en de dieren, heeft de mode-industrie ook een slechte invloed op de mens. Gelukkig zijn er steeds meer kledingitems waarbij die schade beperkt blijft. Ben jij al overgestapt op duurzame kleding? Of heb je geen idee waar je op moet letten? Ik help je graag op weg, met een overzicht van de meest en minst duurzame kledingmaterialen.
Eerlijke kleding
De mode-industrie is één van de grootste milieuvervuilers van het moment. Nummer één oorzaak hiervan zijn de materialen die geproduceerd moeten worden, om aan onze koopbehoefte te voldoen. Duurzamer leven behoort voor steeds meer mensen tot de goede voornemens. Op een aantal gebieden zijn we hierop al actief mee bezig, maar op kledinggebied kan dit een stuk beter. Door deze “trend” spelen innovatie ondernemers de laatste jaren hier steeds meer op in door met duurzame stoffen op de markt te komen. Ondanks dat veel bedrijven tegenwoordig al naar meer duurzaamheid streven bij de aankoop van kledingcollecties, is het gros van de kleding in de (online) winkels helaas nog niet van deze stoffen gemaakt. Toch zijn steeds meer merken op de goede weg.
De impact die de kleding die we kopen heeft op het klimaat, milieu, mens en dier, hangt vaak samen met de stof waarvan het gemaakt is. Waarschijnlijk kijk jij net als ik weleens op het labeltje in je kleding. De informatie op deze labeltjes zijn voor de meeste mensen een verzameling aan nietszeggende termen. Waar je bij je aankoop op moet letten? Dat zet ik op een rij, zodat ook jij makkelijker voor eerlijke kleding kunt gaan.
De meest (gebruikte) duurzame materialen
Alle stoffen moeten ergens vandaag komen. Dat is logisch, maar teveel mensen staan hier nog te weinig bij stil. Het ene materiaal heeft een veel grotere invloed op het milieu, dan het andere. Voor sustainable fashion bestaan verschillende keurmerken. De bekendste daarvan is GOTS, wat staat voor Global Organic Textile Standard. Dit keurmerk geeft aan in hoeverre kleding biologisch is gemaakt.
Een groot deel van de invloed die de mode-industrie op het milieu heeft, zit dus verborgen in de materialen en stoffen die geproduceerd worden. Elk materiaal heeft zo zijn voor- en nadelen, als het om duurzaamheid gaat. Dit is afhankelijk van het gebruik van meerdere factoren. Denk aan grond, water, chemicaliën en bestrijdingsmiddelen. Er zijn natuurlijk super veel materialen, teveel om in één artikel te noemen. Ik heb een selectie gemaakt van de meest (gebruikte) duurzame materialen, die dus beter zijn voor milieu, klimaat, dier en mensen. Lees gauw verder, zodat jij straks ook een stuk bewuster kunt shoppen. Let’s go!
1. Lyocell – Tencel
Als eerste lyocell; een stof dat onder de merknaam Tencel bekend staat. Het wordt gemaakt van eucalyptus of beuken houtsnippers uit duurzame bossen in Zuid-Afrika. Een volledig natuurlijke grondstof dus. Dit is het duurzame alternatief voor viscose, wat ook van hout gemaakt wordt. Het water en 99% van het niet-chemische oplosmiddel dat voor de productie gebruikt wordt, wordt opgevangen en weer hergebruikt. Ook wel het “closed-loop” systeem genoemd. Hierdoor komt er vrijwel geen afval in de natuur terecht. Een ander fijn voordeel is dat de stof net zo soepel, sterk en zacht aanvoelt als zijde, maar de prijs juist lager ligt. Daarbij is het onderhoud is een stuk makkelijker, je kunt het gewoon op 30 graden wassen, en houdt het net je als wol lekker warm. Wat duurzame stoffen betreft is Tencel de absolute top. Het scoort enorme goed op duurzaamheid én heeft ook hele fijne eigenschappen. Ik ben fan!
2. (Biologisch) linnen
Linnen wordt gemaakt van de vlasplant. Om deze plant te laten groeten is er relatief weinig, grond en kunstmest of gif nodig. Daarentegen is het verwerkingsproces wel arbeidsintensief. Wil je het nóg wat duurzamer aanpakken? Dan is biologisch linnen een goed alternatief. Biologisch linnen wordt namelijk zonder het gebruik van kunstmest, pesticiden en genetisch gemodificeerde zaden verbouwd.
3. EcoVero
Dankzij het modelabel Armed Angels kunnen we sinds kort een nieuw materiaal aan het rijtje met duurzame stoffen toevoegen: EcoVero. Armed Angels produceert haar kleiend duurzaam en eerlijk. EcoVero is een duurzaam alternatief voor viscose, en wordt uit hout met een keurmerk gemaakt voor duurzaam bosbeheer. In plaats van uit eucalyptus of bamboe. Doordat er voor het maken chemicaliën worden hergebruikt, zorgt de productie van Eco Vero voor 50% minder CO2-uitstoot en wordt er 50% minder water gebruikt dan andere viscose producenten.
4. Hennep
Hennep zit een beetje tussen wel en niet duurzaam in. De CO2 uitstoot is relatief laag. Dit materiaal is een ras van de plantensoort cannabis sativa, dat bijna geen THC bevat en je het dus niet kunt gebruiken om te roken. Al eeuwen wordt hennep gebruik om touwen, zeilen én kleding te maken. En dat is niet zonder reden. Deze plant is namelijk super sterk. Hoewel hennep vroeger heel veel gebruikt werd, zie je er tegenwoordig niet veel kleding meer van. Dit komt met name door de opkomst van andere stoffen, zoals polyester en katoen. Maar ook door de associatie die hennep met zijn rookbare neef heeft.
Doordat hennep bijna uit zichzelf groeit, heeft het weinig land, water, insecticiden of pesticiden nodig. Hierdoor heeft hennep, in tegenstelling tot alle andere materialen, de meest positieve impact als grondstof op het milieu. Daarnaast heeft hennep nog een aantal prettige eigenschappen. Deze stof is erg sterk, ademend en antibacterieel. Dit zorgt ervoor dat je een stuk minder last van zweetoksels hebt, wanneer je kleding gemaakt van hennep draagt. Het enige nadeel is dat het wat stug kan zijn, ten opzicht van andere materialen. Hierdoor moet het bewerkt of vermengd worden om het draagbaarder te maken, wat het weer arbeidsintensief maakt.
5. Bioplastic
Je ziet het nog niet veel in de winkels, maar de kans wordt steeds groter dat we ons in het bioplastic gaan hullen. Bioplastic ontstaat door fermentatie van producten als zetmeel of suikerriet. Het grote voordeel aan dit materiaal is dat het land- en watergebruik minimaal is, evenals de CO2-uitstoot. Nadeel is dat bioplastic nog niet zo goed tegen hitte en vocht kan, maar daar wordt gelukkig aan gewerkt.
Plastic soep
Jammer genoeg zijn er ook een aantal stoffen die in hoge mate bijdragen aan de hoeveelheid plasticdeeltjes (microdeeltjes) die we inmiddels al in het water aantreffen. Onze afvalwaterzuivering is niet ontworpen om deze minuscule plastic deeltjes tegen te houden, waardoor ze bijdragen aan de plastic soep. Voorbeelden hiervan zijn acryl, polyester en polyamide/nylon. Synthetische stoffen zijn erg populair in de mode-industrie. Ze vormen zelfs 60% van de wereldwijde markt in stoffen. Helaas zijn synthetische stoffen van niet-natuurlijke materialen gemaakt en dus zijn ze niet, nooit niet, duurzaam en milieuvriendelijk zijn! En dat is zorgwekkend, gezien de nadelen voor klimaat en natuur. Heb jij kleding van deze stoffen in je kledingkast hangen? Was ze dan vanaf nu in een waszak tegen plastic microvezels. Waszakjes helpen dit probleem te verminderen, maar volkomen het helaas niet volledig.
Welke materialen zijn niet duurzaam?
Veel gebruikte stoffen als katoen, zijde en wol zijn niet duurzaam. Op dit moment is katoen de bekendste en meest gebruikte natuurlijke grondstof voor mode. Ongeveer 60% van alle kleding bestaat uit katoen. De reden hiervoor is dat de katoenplant makkelijk om te vormen is tot stof en dat zorgt weer voor een goedkoop productieproces. Tevens kun je van katoen hele zachte stoffen maken, evenals jasjes van denim, waardoor het een gewild materiaal is. En dat is goed merkbaar. Katoen wordt namelijk super veel gebruikt en dat zorgt helaas voor een aantal problemen. Er is ontzettend veel wat voor katoen nodig en er worden veel pesticiden voor gebruikt. Zelfs biologisch katoen is niet duurzaam, ook al worden daar weinig tot geen pesticiden en insecticiden voor gebruikt. Er is veel meer land en water voor nodig.
Wol heeft als nadeel dat er, net als bij katoen, veel land en water voor nodig is om de schapen te laten grazen. Daarnaast produceren schapen methaan. Dit is een sterk broeikasgas. En dan hebben we het nog niet eens over de slechte omstandigheden, waarin schapen soms leven, gehad. Het dierenwelzijn is ook bij zijde een groot probleem. Om ervoor te zorgen dat zijdedraden niet breken bij het ontpoppen van de cocon, worden de rupsen levend gekookt.
Wat is de beste duurzame keuze?
Het is eigenlijk maar net waar je naar op zoek bent, wanneer je puur naar de eigenschappen van de materialen kijkt. Veelzijdige stof, sterkte stof, antibacterieel stof, zachte stof enzovoort. Het is het verstandigste en beste om naar natuurlijke stoffen te zoeken, die als vervangen kunnen dien voor bijvoorbeeld polyester en viscose. Wat de impact op het milieu betreft is hennep de absolute winnaar! Dit heeft weinig land- en waterbehoefte en er zijn geen schadelijke chemicaliën voor de productie nodig. Ook lyocell (tencel) is een hele goede optie vanwege het duurzaam beheren van de bossen en het gesloten kringloopsysteem. Groot nadeel is dat het aanbod van beide materialen nog erg schaats is en je heel goed moet zoeken naar de kleding. Wanneer je één van deze stoffen niet kunt vinden, is biologisch katoen wel een goed startpunt richting een duurzame kledingkast.
